De reddingboot 2 ‘Watson’ van Nieuwpoort zal opnieuw schitteren tijdens Oostende voor Anker

Dankzij een groep onverzettelijke vrijwilligers zal de reddingsboot 2 ‘Watson’, een uniek stuk maritiem erfgoed van onze Belgische Kust, te bezichtigen zijn tijdens Oostende voor Anker. Het vaartuig zal gemeerd liggen in het Mercatordok bij een infopunt van de Stad Nieuwpoort waar je alle info zal kunnen vinden over de restauratie van dit uniek schip.

Ook reddingboot 3, die ook van het type Watson is, ondergaat een grondige restauratie. De scheepswerf zal tijdens Oostende voor Anker toegankelijk zijn zodat je kan ontdekken hoe ver de werken gevorderd zijn.   

Geschiedenis van de Watsons

In 1946, kort na WOII, wil de Belgische regering de reddingsdienst aan onze kust uitrusten met nieuwe reddingboten. Het plaatst daarvoor een order bij scheepswerf Samuel White op het Britse eiland Wight.

Er wordt gekozen voor drie exemplaren van het Watson-model, op dat moment hét standaardtype reddingsboot.

De drie identieke zusterschepen worden gebouwd, te water gelaten en in dienst genomen in 1948. De Reddingboot 1 krijgt Zeebrugge als thuishaven. In Nieuwpoort wordt gewerkt met Reddingboot 2. Het derde vaartuig, Reddingboot 3, komt in Oostende te liggen.

De Nieuwpoortse Watson valt onder de verantwoordelijkheid van het personeel van het Loodswezen. Zijn vaste stek is een grote metalen loods op pijlers in de Havengeul, dat in de volksmond het ‘Blekken Kot’ genoemd wordt. Deze botenschuur bevat de grote davits (takel) waaraan de reddingboot hangt. Bij noodsituaties wordt de motor gestart en het schip wordt in één vlotte beweging naar beneden gelaten. Eens losgekoppeld, kan er snel afgevaren worden.

Einde dienst

In de loop van de jaren ‘80 worden de drie Watson-reddingsboten uit dienst genomen en verlaten ze hun thuishaven. De Watson uit Zeebrugge komt in Nederland terecht. De Reddingboot 3 reist van Oostende naar Oostduinkerke waar hij tot 2002 buiten tentoongesteld wordt op de site van het Nationaal Visserijmuseum.

Volgens een bruikleenovereenkomst van 16 juni 1987 gaf het Ministerie van Verkeerswezen de Nieuwpoortse Reddingboot 2  aan de stad Antwerpen. Daar maakte het schip deel uit van de botencollectie van het Nationaal Scheepvaartmuseum, dat nu opgegaan is in het MAS.     

In 1994 wordt het Vlaams Gewest de nieuwe eigenaar van de Nieuwpoortse Watson, maar het vaartuig blijft in het museum in Antwerpen.

Sinds 28 maart 2011 wordt de Reddingboot 2 Watson als varend erfgoed beschermd. Zusterschip Reddingboot 3 geniet dezelfde beschermde status.

Reddingsboot gered!

In april 2018 besluit de stad Antwerpen de bruikleen stop te zetten. Wat voor Nieuwpoort de uitgelezen kans was om Reddingboot 2 Watson naar de kust te laten komen. Vlaanderen wijst Nieuwpoort het eigendom toe. Op 25 oktober 2018 aanvaardt de Nieuwpoortse gemeenteraad de schenking van het schip.

De boot keert terug naar Nieuwpoort, zijn eerste thuisbasis. In afwachting van een concreet restauratieplan krijgt de Reddingboot 2 Watson een tijdelijk onderkomen bij de K.Y.C.N. op de Kromme Hoek.

Het startschot voor de restauratie wordt gegeven op vrijdag 26 februari 2021, wanneer het schip overgebracht wordt naar een loods vlakbij het Kattesas. In dit geïmproviseerd droogdok wordt hard gewerkt om de Reddingboot 2 Watson in volle glorie te herstellen en opnieuw vaarklaar te maken.

Weetjes over de Watson

  • Dit Watson-type is een houten reddingboot met twee dieselmotoren, die elk een schroef aandrijven. De twee schroeven van het schip steken niet uit maar zijn volledig ingekapseld. Hierdoor kan de boot in relatief ondiep water navigeren, dicht bij de kust of zandbanken.
  • De aanwezigheid van luchtcompartimenten moest ervoor zorgen dat de boot niet kon zinken.
  • Dit model reddingboot wordt bestuurd vanuit een kuipvormig compartiment. Onder het dak van dit gedeelte bevindt zich het mechanisch gedeelte om de motoren te bedienen. Schipper en machinist zitten dus vlakbij elkaar en werken nauw samen.
  • De term Watson verwijst naar het type reddingboot. Het is niet de naam van het schip. Het vaartuig heet officieel Reddingboot 2, zonder tussen-s.
  • Er is nog een andere mogelijke verklaring voor de afwezigheid van de tussen-s in de naam van het schip. De Watson vaart van de wal uit (reddingboot), het is geen sloep die aan een groter schip hangt (reddingsboot). Vandaar Reddingboot 2.
  • De Reddingboot 2 is van Britse makelij en werd blauw en rood geschilderd, de typische kleuren voor Britse reddingsboten. De witte lijn op de romp toont aan dat het vaartuig staatseigendom is. Om duidelijk te maken dat de Reddingboot 2 een Belgisch vaartuig is, kreeg de bovenbouw een okergele tint.
  • Bij reddingsoperaties op een woelige zee heeft het schip een paar trucjes om veilig te opereren. Bij het naderen van een drenkeling kan de bemanning via een sproeisysteem levertraan op de golven spuiten. Deze olie zorgt voor een tijdelijk luwen van de golven. Hierdoor kan men veilig tot dicht bij een drenkeling varen en deze snel aan boord hijsen.
  • In de restauratieloods bevindt zich ook de Reddingboot 1 die vroeger dienst deed in Zeebrugge. Dit schip is te zwaar afgetakeld om nog hersteld te kunnen worden. Maar het speelt wel een cruciale rol in de restauratie van onze Nieuwpoortse boot. De Reddingboot 1 levert belangrijke wisselstukken die nergens meer te vinden zijn. Het is ook een handig kijkmodel. De restaurateurs kunnen elke aanpassing op dit vaartuig testen vóór het echte werk op de Reddingboot 2.
  • Het tweede zusterschip, de Reddingboot 3, krijgt momenteel een grondige restauratie in Oostende.